Eve-arsaya zekât ve kurban gerekir mi
selamun aleyküm. Benim annemin herhangi bir geliri yok ama üstüne bir ev ve bir arsa bulunmakta bunlar için zekat vermek ,kurban kesmek gerekir mi?
Kişinin oturduğu ev ve ticaret maksadıyla olmayan arsa gibi gayri menkullerine zekât düşmez. Fakat bunların geliri olursa mesela kiraya verilmişse bu gelirlerin toplamı nisap miktarından fazla ise ve üzerinden de bir tam yıl geçmişse (havl-i havelân) bu gelirin zekâtını vermek gerekir, çünkü farzdır.
Kurbana gelince…
Malı mülkü olup da zengin sayılan bir kimsenin, gerekirse borç para ile de olsa kurban alıp kesmesi gerekir. Zekât ve kurban hususunda şu fark vardır: Bir kimse nisap miktarı mala bir yıl boyunca sahip olursa o zaman zekât vermesi farz olur. Kurbanda, nisap miktarı mal veya paraya sahipse üzerinden bir yıl geçmesi gerekmez. Bir yıl geçmeden de kurbanını kesmesi vaciptir.
***
Evet, bu tarz ev ve arsa gibi malların kullanımı müddetince zekâtı gerekmez. Ancak bu malların satılması ile nisap miktarı bir paraya/meblağa ulaşılması durumunda kurbanını keser. Elde edilen nakit paranın üzerinden bir yıl geçmesi halinde de zekâtını vermesi gerekli olur.
Sözün özü; zekâtın farz, kurbanın vacip olmasının şartlarından biri de, malın havâic-i asliyeden (aslî-temel ihtiyaçlardan) fazla olmasıdır. Temel ihtiyaç maddeleri ise, insanın hayat ve hürriyetini korumak için muhtaç olduğu şeylerdir. Bunlar, genel olarak nafaka (aile fertlerinin bir senelik yiyeceği), oturulan ev, ev eşyası, ihtiyaç duyulan elbise, borç karşılığı mal, sanat ve mesleğin icrasına ait alet ve makineler, kullanılan silahlar, binek taşıtları, ilim için edinilen kitaplar, altın ve gümüşten olmayan kap kacak… gibi eşyadır. Bunlara zekât düşmez.
Esasen aslî ihtiyaçlar, zaman, muhit ve durumun değişmesiyle değişir ve gelişir. Burada muteber olan, zekât mükellefinin temel ihtiyaçlarıdır. Kendi şahsi ihtiyaçları yanında hukuken bakmaya mecbur bulunduğu diğer şahısların ihtiyaçları da buna dahildir.
***
Bununla beraber kirada oturan kişinin elinde nisap miktarı malı-parası varsa, kurbanını kesmesi ve bunların zekâtını vermesi gerekir.
Ayrıca nisap miktarı parası olan ve bunun dışında hiç bir malı olmayan kişinin de üzerine zekât farz, kurban vacip olur. Çünkü şer’î bakımdan/dinen zengin sayılır. Elinde zekâtının verilmesini, kurbanın kesilmesini gerektiren parası vardır.
nisap, zekat, Ev, havl-i havelân, nafaka, kurban, arsa, havâic-i asliye, zengin, elbise, borç karşılığı mal, binek taşıtları, kap kacak,