Sünnet ve Müstehap arasında fark var mıdır?
Hocanın biri bir konuda Müstehap, bir başka Hoca da Sünnet diyor, hangisi doğru? Bundan ne anlamamız lazım? Tşk ederim
Fıkıh ve İlmihal kitaplarında Ef’âl-i Mükellefîn (mükelleflerin/yükümlü Müslümanın yapması ve kaçınması gereken fiiller/dinî vazifeler) başlığı altında bu meseleler anlatılmaktadır. Öncelikle bunu hatırlatmış olalım.
Sorunuza gelince...
Mükellefiyet çağına giren her Müslümanın, yapması ve yapmaması gereken bazı dinî vazifeler vardır. Bunlara “ef’âl-i mükellefîn” denir ve sekiz’e ayrılır:
1. Farz,
2. Vâcib,
3. Sünnet,
4. Müstehab,
5. Mubâh,
6. Haram,
7. Mekrûh,
8. Müfsid.
Bu 8 fiilden ilk 5'i yapılması; son 3'ü ise yapılmaması, yani terki istenen fiiller / vazifelerdir. Yapılması istenen fiillere dinî ilimler ıstılahında "emir"; terki istenenlere de "nehiy" adı verilir.
Sizin sorunuz bunlardan “sünnet”le ilgili…
Sünnetler, bir tasnife göre, müekked ve gayr-i müekked olmak üzere iki kısma ayrılır.
1) Müekked Sünnetler: Rasûlullah Efendimizin (s.a.v.) devamlı işleyip nâdiren terk ettikleri farz ve vâcip olmayan amelleridir. Terkedilmesinde ahirette bir azap yoksa da, dünyada "itâb" (azarlama) vardır. Sabah, öğlen ve akşam namazlarındaki sünnetler ve çocukların sünnet ettirilmesi gibi…
2) Gayr-i Müekked Sünnetler: Rasûl-i Ekrem’in (s.a.v.) bazen edâ edip, bazen terkettikleri sünnetlerdir. Namazda uzun okuma, ikindi ve yatsı namazlarının ilk sünnetleri gibi... Gayr-i müekked sünnetlere ‘müstehab’ ve ‘mendûb’ isimleri de verilir, bazen de ‘tatavvu’ denilir.
***
Kısacası ‘sünnet’ diyen hocanın kastı da aynı şey, ‘müstehap’ diyen hocanın anlatmak istediği de aynı şeydir.
Burada kusuru kanaatimce kendimizde aramamız, daha doğru bir yaklaşım olacaktır. Öyle ya; bizler ilmihal bilgisinden bile mahrumsak, hoca neyi nasıl anlatsın o cemaate! Gayret biraz da cemaate düşüyor. Öyle değil mi?
Ef’âl-i Mükellefîn, sünnet, müstehab, sünnet-i müekked, gayr-i müekked, tatavvu',