Tesbih nerede tutulmalıdır
Camilerde dikkatimi çekiyor hocam; bazı imam ve cemaat tesbihi bacak arasında olduğu halde çekmektedir. Bu edebe uygun mudur, değilse doğru olan tesbihin nasıl ve nerede olmasıdır? Tesbihleri hızlı mı çekmek lazım? Ayrıca 500-1000-2000 ya da daha üzeri çektiğimiz zikirlerde tesbihi nerede bulundurmamız icap eder?
Evet, sizin de işaret ettiğiniz üzere tesbihin bacak arasında olması edebe uygun olmayıp hoş bir görüntü değildir. Ancak şahsen, imamın da cemaatin de bunu bilerek, farkında olarak kasıtlı yaptıkları gibi bir kanaate sahip değilim. Tabii yaptıklarının farkında olmamaları, tesbihi gaflet içerisinde çekmeleri de ayrı bir mesele... Çünkü Müslümanın, yaptığı bütün ibadet-taat, tesbih-tehlil ve zikirlerinde uyanık ve şuurlu olması iktiza eder.
***
Namazdan sonraki çektiğimiz tesbihlerin nerede tutulacağına dair fıkıh kitaplarımızda benim görebildiğim bir açıklık yok. Fakat öteden beri uygulanagelen âdet, göğüs hizasında tutmaktır. Bu tutuş edebe daha uygundur. Zira insanın göbekten aşağısı süflî, göbekten yukarısı –özellikle göğüs kısmı- da ulvî âlemi temsil eder. Tesbih, her ne kadar çektiğimiz tesbih-tahmid ve tekbirlerin adedini tesbit için kullandığımız bir alet de olsa, yapılan iş muhterem ve mukaddes olduğu için, o işe vesile olan şeyin de hürmete layık olması gerekir; dolayısiyle dikkat edilmesi, saygısızlık anlamına gelebilecek tarz ve tutumlardan uzak durulması lazım.
***
Tesbihleri söyleme usûlümüz, ne hızlı ne de çok yavaş olmalı; orta karar ve ne dediğimizi bilerek, idrâk ederek belli bir tefekkür atmosferinde çekmeliyiz. Malum, "Her şeyin hayırlısı, orta karar(mutedil) olanıdır".
***
Adetleri fazla olan zikirleri çekme esnasında da usûl; bazılarının yaptığı gibi tesbihin kalp üzerinde filan tutulması olmayıp, diz ucunda ve rahat çekilebilir durumda olması tavsiye edilmiştir, zikir ve fikir erbabınca…
Zikr-i kalbî (zikr-i hafî)de dilin bir fonksiyonu olmadığı/olmayacağı için, haliyle burada sür’atli bir çekiş vardır. Lakin gaflette olmamak, zikrettiğimiz ismin sahibi olan zat-ı ecell-i a’lâyı, Onun azamet ve kibriyasını tasavvur ve tefekkür ederek… Yoksa kalıbımız seccadede, kalbimiz başka yerlerde olursa, başka şeyler düşünürse, elimizin tesbih çekmesi bir şey ifade etmez! Âmiyane tabirle bu, boşa kürek sallamak olur.
namaz, zikir, Tesbih nerede tutulmalıdır, Tesbih, bacak, adet, zikr-i kalbî,