Net’te, evde, kahvede okey ve benzeri oyunlar oynamak
Bilgisayarda sanaldan para karşılığı olmadan okey, tavla, satranç gibi oyunlar oynamak günah mıdır, internetten ve programından dinen sorumlu olur muyuz? Gene herhangi bir kazanç-kayıp durumu olmaksızın evde veya kahvede arkadaşlarla okey vb. oynamamızda bir sakınca var mıdır? Ortada bir kazanç kayıp olmadığı için kumar olmayacağını biliyorum, ne kadar doğrudur? Slm..
Sadece zaman geçirmek için ortaya bir menfaat/para koymadan oynanan okey ve tavla gibi oyunlar mezhep imamları arasında ittifakla haramdır. Satranç ise kumar kategorisine girmezse Hanefi ve Mâlikilerce tahrimen mekruhtur. Hanbelilere göre haram, Şâfiîlere göre ise, tenzihen mekruh kabul edilir. Bu oyun ister evde, kahvede, ister internette olsun fark etmez, mekân değişikliği hükmü değiştirmez.
Her şeyden olduğu gibi, tabii ki internetten ve kullandığımız proğramlardan da sorumluyuz. Hangi yönde ve nasıl kullanmışsak, elbette ki onun da hesabını vereceğiz. Bunda kimsenin kuşkusu olmamalı…
***
Oyunlarla ilgili açıklamalara gelince…
Hâkim’in (rh.) Müstedrek’inde rivayet ettiği bir hadis-i şerif şöyledir: “Üç şeyin dışında, dünyanın bütün eğlenceleri bâtıldır (boştur – faydasızıdır). Bunlar; yayınla ok atman (vatan-millet ve namus müdafaasıyla ilgili eğitimler), atını eğitmen (antrenman yapman-yaptırman) ve eşinle oynaman/oynaşmandır.” [Bkz. Kenzü’l-Ummâl, Hadis no: 10863]
Nesaî ve Ebu Davud’un rivayet etmiş oldukları benzer bir hadiste de, “Üçü hariç, hiçbir oyun (eğlence) övülmez. Bunlar, kişinin atını eğitmesi, eşiyle oynayıp eğlenmesi, ok ve mızrak atmasıdır”[Bkz. A.g.e, Hadis no: 10862] buyrulmuştur.
Bilindiği üzere kaide olarak “Eşyada aslolan ibâhedir” yani helâl olmasıdır. Dolayısiyle helal olanlar çoktur, haramlar istisnadır, ârızîdir. Onun için müstesna birkaç oyunun helal, geriye kalanlarınsa tamamının haram olduğunu söyleyemeyiz. Fakat yukarıda da belirttiğimiz gibi, kerahetten de uzak değillerdir.
***
Boş zamanları daha faydalı ve güzel işlerle, hizmet ve ibadetlerle değerlendirmek gerekir. Bu noktada çok dikkatli olmalıyız. Öyle ki, atalarımızın “Bin düşünüp bir adım atmalı” sözü istikametinde hareket etmeliyiz..
Nitekim Sevgili Peygamberimiz (s.a.v.), “İki nimet vardır ki, insanların çoğu onları değerlendirme hususunda aldanmıştır: Sağlık ve boş zaman”[Buharî, Sahih, Rikâk, 1] buyurarak, insanların sağlık ve boş zamanlarını değerlendirme hususunda aldandığına dikkat çekmişlerdir.
***
Sonuç olarak, hemen herkese ve bilhassa gençlerimize tavsiyemiz; alışkanlık halini alması muhtemel, hatta muhakkak ve zaman israfına da sebep olması açısından satranç ve benzeri oyunlara, kumara dönüşmese bile, bulaşmamaları, onlardan mümkün mertebe uzak durmalarıdır.
Yazıyı Hz. Büreyde’nin (r.a.) rivayet ettiği bir hadisle noktalamak isterim:
"Rasülullah (s.a.v.) buyurdular ki, ‘Kim tavla oyunu oynarsa, elini domuz kanına bulamış gibi olur" [Müslim, Sahih, Şi'r, 10, Hadis no: 2260; Ebu Dâvud, Sünen, Edeb 64, Hadis no: 4939]
Mubah olmayan diğer oyun ve oyun aletlerini de buna göre düşünebiliriz…
Evde, Net’te, kahvede, okey ve benzeri oyunlar, oynamak, tavla, satranç, ok, at, eş,