Tütün/sigara haramdır…
Hocam; tütün içmek mubah mıdır, mekruh mu, yoksa haram mıdır? Bu konuda bilgi verebilirseniz çok iyi olur. Gördüğümüz kadarıyla mesele hayli karışık gibi toplumun kafasında.. Slmlar
Bağımlılıkların en yaygını ve belki de üzerinde en çok konuşulanı tütün/sigara bağımlılığıdır. Sigara hakkında muhtemel fıkhî hükmü, belli açılardan ele alıp değerlendirmeye gitmek gerekmektedir.
Bilim adamları sigaranın ihtiva ettiği nikotinin ve sigara dumanının bünyede kanserden, sinir sistemlerinde bozukluğa kadar bir dizi zarar ve hastalığa yol açtığından söz etmektedir.
Kur'an-ı Kerim’de, "Kendinizi elinizle tehlikeye atmayın..." [Bakara suresi, 195] buyurulmuştur.
Hadis-i şeriflerin Rasûlullah Efendimiz (s.a.v.), "Ne doğrudan zarar verme ne de zarara zararla karşılık verme vardır" [İbn Mâce, Sünen, Ahkâm, 17; Mâlik, el-Muvatta', Akzıye, 31] buyurarak, bir kimsenin kendine ve başkalarına zarar vermemesinin temel bir dinî umde/esas olduğunu ifade etmiştir.
Sigaranın hem içene hem de çevresinde bulunan kimselere zarar verdiği göz önüne alınınca, hem Allah hakkının hem de kul hakkının birlikte ihlâl edildiği aşikârdır.
Yine Kur'an-ı Hakîm’de, "Yiyiniz, içiniz; fakat israf etmeyiniz" [A`râf suresi, 31] buyurulmuş… Resûl-i Ekrem (s.a.v) de daima mutedil, ölçülü davranmayı emretmiş, malın boşa harcanmasını yasaklamıştır.
Sigara, hem içene hem de o ortamda bulunan şahıslara ve çevreye verdiği zararlar, israf ve hakların ihlâline yol açtığı dikkate alınarak, sigara içmek fıkhî kaide olarak dinen en hafif hükmiyle "tahrimen (harama yakın) mekruh" sayılabilir.
Ancaaak…
- Bedene verdiği zarar ilmen ve tıbben gayet net olduğuna…
- İsraf olduğu hususunda en küçük bir tereddüt bulunmadığına…
- Zaruri harcamalardan ve aslî ihtiyaçlarından bile fedakârlık yaptırdığına göre…
Hiç tereddütsüz sigara içmek dinen “haram”dır hükmünü verebiliriz. Nitekim âlimlerimizin-âriflerimizin-fâzıllarımızın pek çoğu, haram olduğu noktasında birleşmişlerdir.
Büyük alim ve mutasavvıflardan İsmail Hakkı Bursevi (k.s.) Hazretleri Ruhu-l-Beyan Tefsiri'nin 1. cildinin sonunda teracim-i ahvalini verirken Türkçe olarak şöyle yazıyor. Biraz sadeleştirerek aşağıda naklediyoruz:
Şam'da iken Şeyh Ekber (K.S.) bir kaç kere temessül (Bir şekil ve surete girerek gözükme) edip; öyle ki halk ona yaprak (tütün) der. O bizim yanımızda pis ve haramdır, buyurdu. ve şeyhimden de duydum ki; "Tütün içen nefsani ve şeytanidir."
Yine İsmail Hakkı Hazretleri hazzırladığı Hadis-i Erbaîn'in 6. Hadisi Şerifinin Şerhinde şöyle buyuruyor: "Bir şeyin zararı aslî fıtrata ( yaratılışa) dokunuyorsa diğer zararlılardan daha çirkindir. Mesela tütün gibi ki bunun zararı doğrudan fıtrat-ı asliyedir. İbadetlere karşı bir ağırlık ve isteksizlik meydana getirir."
Ruhu’l-Beyan'da Vâkıa sursinin 43. ayet-i kerimesinin tefsirinde ise gene, "Diğer tefsirlerde tarif edildiği gibi bu tütün haramdır" buyuruyor….
…Fakir (İsmail Hakkı Bursevi k.s.) der ki: -Burada şu asrımızda yayılmış olan tütüne içmekten tahzir (sakındırma) vardır. Çünkü bu içildiğinde, dumanı yükselir ve içinin üzerinde gölge gibi olur. Bununla beraber içinde çokça gaileler yani sıkıntı verici şeyler meydana gelir.. Gerçi bunun burada anlatılmasının yeri değildir. Biz müptela olana Allah’tan (c.c.) afiyet dileriz. (Mevla o kişiyi ondan kurtarsın). Çünkü bu tab-ı selimin pis ve çirkin gördüğü bir şeydir ki diğer tefsirlerde de inceden inceye anlatıldığı gibi haramdır.
***
Büyük hadis alimlerinden Mahmud Muhammed Hattab Es-Subki, El-Menhelü'l-Azbü'l-Mevrud Şerhu Süneni'l-İmam Ebi Davud isimli eserinde sigaranın zararlı ve haramlığı ile alakalı geniş izahlarda bulunur ve hulasa olarak şöyle der:
"Sigaranın haram olduğu bir gerçektir... Bunun haramlılığı, doktorların raporlarına göre, sıhhatte zararlı olduğundandır. Şüphesiz zararlı bir şey, alimlerin ittifakı ile haramdır. Sigara, yalnız içenlere değil, içmeyenlere de eza (sıkıntı) verir... Melekler de çok rahatsız olur..."
***
Son devrin büyük alim ve fazıllarından Mehmet Zihni Efendi merhum da Ni'met-i İslam isimli eserinde şöyle bahseder:
"Öyle şeyler vardır ki, onlar vücuda faydalı olmak şöyle dursun, netice itibari ile bedeni harap ettiği halde fazlaca iştah ve istek duyulur. Bundan dolayıdır ki bu gibi şeyler oruçlu iken kullanılırsa hem kaza hem de keffaret lazım gelir. Mesela tütün gibi... Esrar içmek ve afyon yutmak da bu nev'idendir... Ve hepsi haramdır. Müslümana yakışan ise, haram, mekruh ve şüphelilerden kaçınmaktır. Zira dinimizde, yasaklardan kaçınmak emirleri yerine getirmekten bile üstündür."
***
Şafii mezhebi alimlerinden Kalyubi bir din alimi olduğu kadar tabib idi de... Bu muhterem zat iki ilimdeki dirayeti ile tütün içmenin haramlığına hükmetmiş bulunmaktadır.
***
Son devir dersiâmlarından Nakşî yolu silsilesinin 33’üncü halkasını teşkil eden Ebu’l-Faruk Süleyman Hilmi Silistrevi (k.s.) hazretlerinin bu mevzudaki beyanları şöyledir:
“Malum olsun ki; şeriatte izaai mal, kesreti sual haramdır. Bu makamda izaai'den murad, emvalin dünya ve ahirete faidesi olmayarak sarf ve istihlakıdır. Bu kabil sarfiyat ve istihlakatı umumiye muharremdir.
“Sigara istimalinde hürmeti mezküre tamamı ile sabit ve mütehakkaktır. Çünkü sigara istimalinde menfaati dünyeviyye yoktur. Bilakis mazarrat hakimdir. Öyle mazarrat ki ondan bedene cismaniyyete hasıl olan ilel ve emrazının ref' ve izalesi bir zaman sonra daha elde edilmemesini muciptir.
“Manevi mazarratı ise ta’dat etmekle bitmez. (Maneviyatta) mani-i terakkidir. Rayihasından ervah-ı tayyibe muazzeb olur. Vesâit-i rahmet olan ervah-ı mezkurenin temasını yani alaka-i ruhaniyyelerini men eder. Bu büyük bir musibettir.” [Eski bir makalemizden iktibas]
***
Hasıl-ı kelam netice-i meram; bunu evirmeye-çevirmeye, kıvırmaya hiç gerek yok. Haramlığı hususunda hiçbir tereddümüz olmamalıdır. Ancak unutmamak gerekir; günümüz şartlarında “umumi belâlar” sınıfına dahildir, bağımlılarına ona göre muamele etmek gerekir. Şu da bir gerçek ki, son yıllarda bu alanda hakikaten çok olumlu mesafeler alındı. İnşaallah durum, daha da iyiye gideceğe benziyor. Hayırlısı…
haram, pis, sigara, Tütün, çirkin, israf, şeriatte izaai mal, ilmen, tıbben, kanser, tehlike, zarar, içen, çevresi,