Sorular | Soru sor

C e m r e l e r...

Hocam takvimlerde “cemreler”den söz ediliyor, mesela 20 şubatta I. Cemrenin havaya düşmesi denilmiş, 27 şubatta II. Cemrenin suya düşmesi yazıyor, sanırım III. Cemre de düşecek ve tamamlanacak. Cemre ne demek, bununla ilgili bilgi verebilir misiniz? Tşkler..

"Cemre" kelime olarak köz veya kor anlamınadır, yani yanan kömür veya odun parçası, ‘kor halindeki ateş’ demektir.

İlkbahar başlamadan önce birer hafta aralıklarla havaya, suya ve toprağa düştüğüne ve onları ısıttığına inanılmaktadır.

***

Eskiler 365 günlük yılı ‘kasım’ ve ‘hızır’ günleri olarak ikiye ayırmışlardı. Kasım 179, hızır ise 186 gündü. Yılın kasım kısmı yani kış devresi 8 kasımda başlar, 6 mayısa kadar sürerdi. 6 mayısta da hıdırellez ile birlikte yaz devresi, hızır günleri başlardı.

Kasımın yüz beşinde (20 şubat) birinci cemrenin havaya… Yüz on ikisinde (27 şubat) ikincisinin suya… Yüz on dokuzunda da (6 mart) üçüncü cemrenin toprağa düştüğüne ve yedi günlük aralıklarla buraları ısıttıklarına inanılır ve gerçekten de öyledir.

***

Cemrelerin düşüş sıralamasında önce hava ısınıyormuş gibi görünse de hava doğrudan güneş ışınları ile ısınmaz.

Güneş’ten gelen ışınlar önce yeri ısıtır, yerden yansıyan ışınlar da havayı ısıtır. Aksi olsaydı, yükseldikçe, dağların tepesine çıktıkça, Güneş’e yaklaşıldığı için hava gittikçe ısınırdı.

Meteorolojik olarak ısınma sıralaması; toprak–hava-su şeklindedir.

Cemre her ne kadar folklorik bir inanış olsa da, cemreler arasındaki günlerde hava sıcaklığında az da olsa düşüşler yaşansa da, özellikle Marmara bölgesine ait istatistiklere göre, cemre tarihlerinde yüzde 80′e varan oranda ısınma meydana gelmektedir.

***

Cemreler Türk dünyasının kültür ve edebiyatına da konu olmuşlardır. Mesela, divan şairlerinin cemre zamanları, baharın yaklaşması dolayısıyla önemli kişiler için yazdıkları övgü şiirlerine ‘Cemreviye’ denilirdi.

***

Velhasıl, cemrelerin düşmeye başlaması, baharın yani havaların ısınmaya başlayacağının habercisidir.

Böylece güzel yüzünü gösterir bahar... Bin bir çiçekten örülü taçlarla, yeryüzüne aksetmiş tebessümleriyle gösterir kendini, haber verir geldiğini...

Bahar, yeryüzünde kışın açtığı yaralara âdeta tatlı bir merhem-derman gibidir.

***

İnşâallah inanç, amel ve ihlâs cemreleri de, toprak gibi katılaşmış, su gibi sertleşmiş, hava gibi soğumuş insanlığın gönülleri üzerine düşer de sadırlar ısınır, kalpler yumuşar, huzurlu bir ruh iklimi vücûda gelir... İnsanlık, tarihin bahar mevsimlerine, bahar medeniyeti devrelerine döner... O zamanki meyvelerini ortaya koyar. Peygamberleri (aleyhimüsselâm) ve bilhassa âhir zaman nebîsi âlemlere rahmet Sevgili Peygamberimiz’i (s.a.v.), Onun vârislerini, bâhusus sahib-i zamanı (k. esrârahüm) düşünür... Onların insan için, insanlık için yaptıklarını, çektiklerini hatırlar... Kendisinin de o sırât-ı müstakîmin, o güzel-kutlu bahar yolunun mutlu bir yolcusu olması gerektiğini, başka bir felâh ve necât yolunun bulunmadığını görür.

***

Baharın kıymetini, kışın soğuk ve sıkıntılarını çeken bilir…

imanın kıymetini de küfrün zulümâtını en iyi bilenler idrâk eder...

Rûh-i melekînin cemreleri îman-ibâdet ve ihlâs'tır; nefs-i emmârenin cemreleri ise, küfür-isyân ve riyâdır.

Cenâb-ı Hak, ruhlarımızın cemrelerini ihsân eylesin...

Gönüllerimize nûr-i İlâhî, feyz-i Muhammedî tohumları serpsin.

***

Mânevî açlık ve susuzluktan kırılıp geçen Ümmet-i Muhammed'e gıdâ olabilecek fideler yeşertsin; fidanlıklar, meyveler in‘âm etsin.

Maddî ve mânevî bakımdan dondurucu-öldürücü kış soğuklarını gidersin, baharın ihyâ edici-diriltici ‘Mesîh’ soluklarını ihsân eylesin.

Sözlerimizi dîvan şâirimiz Bâkî'nin bir beytiyle süsleyelim:

Rûh-bahş oldu Mesîhâ-sıfat enfâs-ı bahâr
Açtılar dîdelerin hâb-ı ademden ezhâr

Bugünkü dille ifadesi:

Bahar esintileri, o diriltici soluklar, Mesîh gibi ruh bağışlayıcı oldu... Çiçekler yokluk uykusundan gözlerini açtılar.

Cemre, cemreler, havaya, 20 şubat, suya, 27 şubat, 6 mart, toprağa, kasım, hızır, Bahar esintileri, o diriltici soluklar,

Yorumlar (0)
Yorumlarınızı asagidan yazabilirsiniz. Yeni soru sormak icin ise buraya tikla

MollaCami.Com