Mirası hibe ve vasiyet…
Hocam yaşlı bir insanım, kimim kimsem yok, olanlar da bakmıyor, bakan birileri var, o da akrabam filan değil, mirasımı ona bırakabilir miyim? Tşk ederim
Efendim, sorunuzun iki yönü var:
1. Hayatta iken yapacağınız hibe,
2. Vefatınızdan sonrası için yapacağınız vasiyet…
Hayatta iken mal varlığınızın tamamını birisine hibe edebilirsiniz. Bunda dinen bir sakınca yoktur.
Mecelle'nin 855. Maddesi şöyle der:
"İvaz şartı ile hibe sahih ve şart muteberdir."
Madde zikredildikten sonra, mesele şu misalle açıklanır:
“Bir kimse ölünceye kadar kendisine bakmak şartıyla mülkü olan bir akarı birine hibe ve teslim etse, lehine hibe yapılan kimse, bağışlayana bakmaya razı iken, bağışlayan pişman olup hibesinden dönmekle o akarı geri alamaz.”
Bu fıkhi kaide gereğince, mal varlığınızın tamamını veya bir kısmını size bakan kişiye hibe etmenizde/bağışlamanızda bir mahzur olmaz.
***
Öldükten sonra ise vasiyetiniz, ancak cenaze masrafları ve varsa borçlarınızın dışında kalan mirasın üçte biri üzerinde geçerlidir.
Üçte biri aşan kısmı mirasçıların kabulüne bağlıdır. Kabul ederlerse, vasiyet mal üzerinde cereyan eder. Kabul etmezlerse üçte biri aşan kısım hükümsüz olur.
Hanefi ve Hanbelîlere göre mirasçı yoksa, mûris bütün malını vasiyetle başkasına bırakabılir.
Mâlikî ve Zâhirilere göre, üçte biri geçen vasiyet baştan hükümsüzdür. [el-Kâsânî, el-Bedâyi`, VII, 307; Hamdi Döndüren, Delilleriyle Islâm Hukuku, Istanbul 1983, s. 428 vd.]
Hasılı, öldükten sonra geçerli olmak üzere malınızın tamamını değil, sadece üçte birini vasiyet edebilirsiniz. Şayet mirasçılarınız razı olurlarsa, ancak o zaman hepsini vasiyet edebilirsiniz.