Ücreti vermemek
ben bir yerde ücreti verip vermediğimi tam hatırlamıyorum galip zannıma göre hareket edip yani verdiğim fikri ağır basıyorsa vermem vermediğim fikri ağır basıyorsa vermemem mi lazım yoksa ihtiyat olarak her halükarda vermek mi lazım
Karşı taraf terk-i dünya mı etti? Bir de ona sor. Belki senin hatırlamadığını o hatırlaycak. Beraberce doğruyu daha rahat bulacaksınız. Bu arada şahit durumu filan belki ortaya çıkar, mesele daha da sağlıklı hale gelir. Öyle değil mi?
Bu ve benzeri meselelerde aslolan, senin zann-ı galibinden ziyade, işin hakkaniyet ve adaletle ortaya çıkmasıdır. Bu da karşılıklı konuşma, müzakere ve muhakeme ile ortaya çıkar. Bu muhakeme resmi de olabilir, aranızda belirleyeceğiniz kişi ya da kişilerden oluşan özel bir heyetle de olabilir.
Kesin ve âdil bir hükme varabilmek için, hakimin uygulayacağı yol ve metod da; hükme mevzu olan ve hüküm verilmesi gereken meselelerin değişmesiyle değişebilir. Özellikle –sizin sorunuzda olduğu gibi– mahza hukuk-ı ibad/kul hakları sayılan meselelerde ana nokta; davanın açılması, bir de bu davayı/iddiayı isbat eden bir hüccetin yani delilin bulunmasıdır. Bu da ya beyyine (şahit getirmek) veya aleyhinde dava açılanın ikrar etmesi yahut yemin etmesi ya da kendisine yemin teklif edildiği zaman yeminden vazgeçmesi iledir.
***
Sonuç:
Rasûlullah Efendimiz (s.a.v.), “Delil iddia edene, yemin ise inkâr edenedir” buyurmuşlar… Bu hadis-i şerif İslâm hukukunun temel esasları arasındadır.
Kim neyi iddia ediyorsa, isbat eder/etmeye mecburdur. Edemezse öbür tarafın yeminini/söylediklerini kabule mecburdur.
Bu noktada zann-ı galiple hareket ve karar geçerli olmaz. Ama karşı tarafın düşüncesi de senin zann-ı galibine tevafuk ediyorsa, tabii ki mesele kalmaz.
ücreti vermemek, terk-i dünya, zann-ı galip, muhakeme, resmi, özel,