Alkollü dezenfektan ürünleri, kolonya, parfüm...
Selamun aleyküm muhterem hocam...
Gıda işletmesinde çalıştığımız için; işimiz gereği %70 ve %100 oranlarında dezenfektan amaçlı alkol ve alkol içerikli sabun kullanıyoruz. Malumunuz alkol uçucu olduğu için uygulanan yüzeyde bir müddet sonra nemlenme ve koku görülmez, fakat tadı uzun süre hissedilmektedir. Yoğun kullanım sebebiyle ellerin su ile iyice yıkanması halinde bile tadı hissedilmektedir. Bu sebeplerden ellerimizde alkol eseri olduğu halde namaz kılmak durumunda kalmaktayız.
1) Bu durum abdestin sıhhatini ne derece etkilemektedir ?
2) Alkol içerikli kolonya ve parfüm kullanmanın hükümü nedir, abdest ve namazın sıhhatini ne derece etkiler?
3) Kullanılan kimyasal temizlik (sabun, şampuan, çamaşır deterjanı ) malzemelerinin hükmü nedir?
Saygı ve selamlarımla...
Fatih GÜNDÜZ
Ve aleyküm Selam kardeşim;
Üç madde halinde tasnif ettiğin sorularını gene üç madde halinde cevaplamaya çalışalım.
1. “…ellerimizde alkol eseri olduğu halde namaz kılmak durumunda kalmaktayız. Bu durum abdestin sıhhatini ne derece etkilemektedir?
Mümkün olan şekliyle giderebildiğiniz kadar yıkayıp giderecek ve abdestinizi ondan sonara alacaksınız. Mümkün olan yapıldıktan sonra abdestinizin de namazınızın sıhhatine mâni olmaz. Ayrıca meseleyi alkol bazında detayıyla ele alacak olursak şu açıklamalra bulunabiliriz:
Bütün alkoller haram değildir. Sadece şarap ve benzeri sarhoşluk veren alkol, etil alkol olduğu için haram ve necis kabul edilmiştir. Bu sebeple etil alkolün dışındaki alkoller için aynı hüküm geçerli değildir.
Alkollü içkiler mevzuunda Hanefi Mezhebinin görüşleri çok farklı ve detaylıdır… Sekir (sarhoş edici alkol) ihtiva eden içkiler dörde ayrılır:
(1) Hamr: Yaş üzüm suyunun çiğ olarak bekletilip keskinleşmesi ve mayalanması (fermantasyon) ile köpük atması şeklinde elde edilir. Bu, maddesiyle (li-aynihi) kaba pisliktir. Sirkeleştirilmeksizin, ne gaye ile olursa olsun yararlanılması haramdır, satışı da caiz değildir. Dezenfekte ve saç bakımı gibi Şeylerde kullanılamaz. Kaynatılması ile istihale (kimyasal reaksiyon ile bir başka maddeye dönüşme) oluşmuyorsa kaynatılarak da kullanılamaz. Mezhepte mutemet görüşe göre tedavi gayesiyle de yararlanılamaz. Bunun Türkçe’deki karşılığı üzüm şarabıdır. Bu hükümlerde azı da, çoğu da eşittir.
(2) Tılâ: Yaş üzüm suyundan üçte ikisi ya da daha azı buharlaşıncaya kadar kaynatılıp, sonra da sarhoş edici hale gelen içkidir. Üçte ikisinden azı gidecek kadar kaynamışsa "bazik", yarısı gidecek kadar kaynamışsa "muhassaf" adını alır. Bu ikisi ittifakla haramdır. Üçte ikisi gidecek kadar kaynarsa "müselles" adını alır ki, esas "tılâ"da budur, İmam Muhammed'e (rh.) göre haramdır diğerlerine göre helaldir. Fetva İmam Muhammed'in görüşüne göredir. Dolayısile "Tılâ"da "hamr" gibi pistir.
(3) Seker: Yaş hurma suyundan çiğ olarak yapılan ve keskinleşip (mayalanıp) köpük atan içkidir.
(4) Nakî: Kuru üzümden çiğ olarak elde edilen ve kabarıp köpük atan sudur. Bu son ikisi haram olmakla beraber, pis oluşları Serahsî'ye göre hafiftir. Ayrıca "hamr" dışında kalan üçü kabarıp keskinleşmedikçe ittifakla helâl ve temizdirler. [Bu konuda daha geniş detay için bk. İbn Abidîn, VI/448 vd.]
***
Hanefî mezhebine (İmam-ı Azam ve Ebu Yusuf rahımehumallah’a) göre, bu dört çeşit mayiin dışında kalan meşrubat helâl ve temizdir, alım-satımı caizdir. Buna göre bu yöntemlerin dışında bir madde ve yolla elde edilen ispirto, kolonya, dezenfektede ve çözücü olarak şurup ve esanslarda kullanılan alkol türleri temizdir, alınıp satılabilir de...
Ancak hangi maddeden olursa olsun, sarhoş edecek miktarı ittifakla haramdır ve cumhura (fıkıh âlimlerinin çoğunluğuna) ve Hanefî mezhebinde fetva verilen İmam Muhammed'in (rh.) görüşüne göre, her çoğu sarhoş edenin azı da haramdır, pistir, alım-satımı caiz değildir. Bazı fakihlere göre de içki (sarhoş ediciler) haram olmakla beraber pis değildirler, dezenfektede ve haricen kullanılabilirler.
Dolayısı ile Hanefî Mezhebi bu mevzuda "orta yol" olmakla özellikle günümüz için uygulanabilecek bir kurtarıcıdır. Ama cumhurun ve bu meyanda İmam Muhammed'in (rh.) görüşünü göz ardı edemeyeceğimize göre, Hanefî mezhebi dediğimiz İmam-ı Azam ve Ebu Yusuf’un (rahımehumallah) görüşünü ihtiyatla karşılamalı,' tedavide ve dezenfektede sadece geçici olarak kullanmalıdır... [Bkz. İbn Abidin, VI, 455 (Allahu a’lem); Faruk Beşer, Fetvalar, s. 181–186]
***
2. “Alkol içerikli kolonya, parfüm ve deodorant kullanmanın hükümü nedir, abdest ve namazın sıhhatini ne derece etkiler?”
Bu necis maddeler abdeste değil de namaza mani olur. Abdestli iken bedenimizde bulaşan yerimizi yıkamamız yeterlidir, yeniden abdest almamız gerekmez. Elbiseye bulaşmışsa onun da yıkanması icap eder. O halde namaz kılamayız. Adı üstünde necis/pis bunlar. Ama bilindiği gibi tuz alkolü kırıyor. Kolonyaya tuz katılırsa, kullanılabileceğini biliyoruz. Aynı hükmü parfüm için de uygulayabiliriz. Bununla birlikte güzel olan, ihtiyata uygun olan bu ve benzeri alkollü ürünlerden uzak durmaktır.
***
3. “Kullanılan kimyasal temizlik (sabun, şampuan, çamaşır deterjanı ) malzemelerinin hükmü nedir?”
Bu saydıklarınızın içinde en masumu sabun… Ama ona da itibar eden yok maalesef. Diğerlerini de artık içeriklerini gözden geçirerek, gerek sağlığımız gerekse çevre açısından zararları en az olanlarını kullanmaya bakmak lazım. Aslında bugün kullandığımız bu zararlı maddelerin hepsinin birer alternatifi var hayatta... İlgilenenler için bir link vermek istiyorum. Dileyen okur ve yararlanabilir. http://www.gidahareketi.org/Zehirli-Maddeler-Kullanmadan-Evde-Temizlik-Yapilabilir-Mi--302-haberi.aspx