Eda kılanın arkasında kaza kılınır mı?
“Halis Bey; sizin vaktiniz müsait sanırım. Eda kılan bir imama aynı namazın kazasını kılmak isteyen biri uyarsa, kaza namazını kılmış olur mu? Araştırıp dayanak göstererek cevaplarsanız sevinirim. Şükranlar.. İsa Kızmaz
Öncelikle ifade edeyim; sandığınız kadar vaktimiz çok da müsait sayılmaz. Değişik alanlarda farklı işlerimiz, hizmetlerimiz oluyor. Uzun süreli açık olduğumuz, sürekli bilgisayar başında olduğumuz anlamına gelmiyor/gelemiyor maalesef. Ama fırsatımız nisbetinde bir şeyler yapmaya, sadra şifa olacağını düşündüğümüz noktalarda arkadaşlarımıza yardımcı olmaya çalışıyoruz. Gerek müstakil yazı, gerekse sorulara cevaplar tarzında...
***
Malumunuz; imama uymaya iktida, imama uyan kimselere de muktedî deniniliyor fıkıh lisanında...
Muktedilerin yani imamın arkasında namaz kılanların riayet etmesi gereken hususlar var... Bunlara, 'iktidanın sahih olmasının şartları' diyebiliriz. Onlardan birisi de;
İmamla cemaatın kıldıkları farzın bir, yani aynı vaktin namazı olmasıdır. Meselâ;
- İkindiyi kılana öğleyi kılan iktida edemez/uyamaz.
- Edâ kılan kaza kılana, kaza kılan da eda kılana uyamaz; uyarsa namazı kaza değil nafile olur. İkisinin de aynı vaktin edâsını veya kazasını kılmaları gerekir.
"Dayanağını" hemen her fıkıh kitabında bulabilirsin. Hatta basit manadaki ilmihallerde bile... Mesela bu husus Büyük İslâm ilmihali'nde şöyle anlatılır: "Farz namaz kılanın nafile namaz kılana, veya 'başka bir farz kılana' uyması caiz değildir. Fakat nafile namaz kılanın farz namaz kılana uyması caizdir. Mesela; öğlenin farzını kılmış olan bir kimse, öğle namazını kıldırmakta olan imama uyacak olsa, bu ikinci defa kılacağı namaz bir nafile olarak caizdir."[Bilmen, Ö.N., a.g.e., s. 148, madde: 155]
Aynen bunun gibi, eda kılana kaza niyetiyle uyanın da namazı nafile hükmünde olmuş olur.
Fî emânillah...
farz, İmam, Muktedi, nafile, eda kılanın arkasında kaza kılınır mı,