İftar zekata sayılabilir mi?
Selamun aleykam hocam; aklıma takılan bir soru: verdiğimiz iftarları zekatımıza sayabilir miyiz? Tşk ederim
Ve aleyküm selam kardeşim;
İftar, zekat yerine geçmez. Zira zekat; zekâta ait malı, zekat niyetiyle, verilmesi gereken kişiye temlik etmektir, yani onun mülkiyetine-uhdesine geçirmek, tasarrufuna vermektir. O bakımdan, zekât verecek kimse, zekâta niyet ederek bir fakiri doyursa, temlik olmadığından zekâtını ödemiş sayılmaz. Nitekim Ömer Nasûhi Bilmen merhum da Büyük İslam İlmihali’nda bu hususu şöyle açıklamaktadır:
"Bir kimse, usûl ve fürûundan olmayan ve yalnız akrabalık yönünden nafakası üzerine düşen bir yetime (yoksula-fakire), zekât niyeti ile elbise yaptırsa veya bir yiyecek verse, (yani bunları ona temlik etse, eline-emrine verse), zekâtı yerine geçer. Fakat böyle bir yetimi (fakir ve yoksulu) kendi sofrasına alıp beraberce yedikleri yemeği zekâtına saymak isterse, (ki, iftar davetleri de iftarı verenin sofrası sayılır) bu İmam Ebû Yusuf'a göre caiz olursa da, İmam-ı Azam ile İmam Muhammed'e (rahımehumullah) göre caiz olmaz. Çünkü bu halde temlik bulunmaz.
"Zekatın, zekata ehil olan kimseye temlik edilmesi (mülkiyetine geçirilmesi) şarttır. Onun için fakirlere ikram olarak yedirilen yemek zekat sayılmaz.
"Yine, bir hayır işine harcanan para zekata sayılamaz.
"Zekat parası ile hac yaptırılamaz.
"Yine zekat parası ile ölülere kefen alınamaz veya borçları ödenemez. Fakat bir fakir, aldığı zekat parasını kendi rızası ile bu gibi hayır yollarına harcasa, bundan hem o fakir, hem de ona zekatı vermiş olan şahıs sevab kazanmış olur.
"Ve yine, bir fakiri bir evde oturtmakla zekata saymak caiz olmaz. Çünkü bu bir temlik sayılmaz." [A.g.e., Zekâtı Ödeme Yolları, İstanbul 1966, s. 357, md. 90-91]
Fetva da İmam-ı Azam ve İmam Muhammedin (rahımehumallah) kavli üzeredir.
niyet, zekat, tasarruf, hayır, iftar, fakirlere ikram, temlik,