Toplu taşıma araçlarında Kur'an-ı Kerim okumak
Hocam toplu taşıma araçlarında Kur'an-ı Kerim okunur mu?
Değerli kardeşim;
İstersen meseleye öncelikle İslâm’ın bâtınî-manevi penceresinden bakarak söze başlayalım… Sonra da zahirî fıkıh yönüyle ele alır, değerlendiririz.
Talebelerinden/eski müftülerimizden Ali Erol Bey “Hatıratım” isimli eserinde, üstâzı/üstâzımız Nakşî yolu Müceddidin kolu zincirinin 33'üncü ve son halkasını teşkil eden Süleyman Hilmi Tunahan (k.s.) hazretlerinin bu hususta şöyle buyurduklarını nakleder:
“(Toplu taşıma araçları/umumi) vasıta(lar) içerisinde Kur’an-ı Kerim ve Evrâd-ı Şerif okunmaz. Zira cünüp ve hayızlı kişiler bulunabileceğinden, rûhâniler râzı olmayıp felakete sebep olur.” [Sayfa: 45]
Bizler, “Mürîdin fıkhı mürşidinin amelidir” fehvasınca/düsturunca, yukarda naklettiğimiz söze göre hareket eder, umumi vasıtalarda/toplu taşıma araçlarında Kur’an-ı Kerim ve Evrâd-ı Şerif okumayız.
Tabii ki bu bizi ilzam eder/bağlar. Başkalarına, illâ da böyle yapacaksınız diyemeyiz. Dilerse söylediklerimize uyar, dilerse uymaz.
***
Gelelim meselenin zâhiri fıkıh cihetine, yani avam Müslümanları ilgilendiren yönüne…
Bu hususta birilerine sorulmuş bir soru ve verdikleri cevabı –ufak tefek rötuş ve köşeli parantez içerisinde açıklamalarla– aynen aktarmak, orada verilen bilgileri paylaşmak istiyorum. Zaten itirazı mucip bir şey de yok fıkhi bakımdan yazının muhteviyatında…
"Soru - Evimden çıkıp işime giderken yol boyunca Kur’ân okuyorum. Bazan aynı şeyi vasıtada giderken de yapıyorum. Acaba bu gibi yerlerde Kur?ân okumak câiz midir? Yoksa mahzuru var mı?
Cevap - Yolda Kur’ân okuyarak yürümekte mahzur yoktur. Bilâkis kendini başka türlü duygu ve düşüncelerden koruyup gaflete dalmaktan muhafaza etmek için Kur?ân okumakta isabet vardır. Yeter ki, kimse rahatsız edilmesin, okunan yerler temiz olup, necaset gibi kirler bulunmasın.
Vasıtada giderken de aynı hüküm câridir. Kur’ân okumak, eline tesbihini alıp zikir ve fikirle meşgul olmak, gözü ve gönlü kötü şeylerden korumak için hayırlı ve faydalı bir meşguliyettir. Ancak, ağızla Kur’ân okunurken kalb ve göz Kur’ân’ın câiz görmeyeceği şeylerle meşgul olmamalı… Mümkün olduğu kadarıyla göz ve gönül de okunan Kur’ân’a müteveccih halde bulunmalıdır. Bu şekilde okuyuş iş ve tezgâh başında da câizdir.
Kur’ân bizim son nefesimize kadar ayrılmak istemediğimiz kudsî rehberimizdir. Ondan hiçbir yerde uzak kalmak istemeyiz. Hatta yatarken bile onunla olmak isteriz. Bu yüzden yatağına uzanmış kimsenin ayaklarını çekip Kur’ân okumaya devam ederek uyuması mahzurlu değildir.
Hamamda Kur’ân okumak mekruh görülmüştür. Zira yer temiz olmaz, etraf kirlerden âri bulunmaz. [Toplu taşıma aracının durumunu da hamam gibi düşünebiliriz, yolcuların çok farklı ve karışık insanlardan oluşması sebebiyle... O bakımdan fıkhî hüküm olarak da en azından mekruh, olabileceğini söyleyebiliriz. H.E.]
Demek ki, Kur’ân ancak temiz yerlerde okunur, kirli yerlerde okunursa hürmetsizlikte bulunulmuş olunur. [Mukaddesata hürmet ise, kişinin takva derecesiyle mütenasiptir/orantılıdır. H.E.]
Kur’ân’ı okumak için abdestli olmak şart değildir. Abdest Kur’ân’ı ele almak için farzdır. Abdestsiz Kur’ân’a el dokundurulmaz. Ezbere ise her zaman okunabilir.
Ashab-ı kirâm toplantılarına Kur’ân’la başlar, bitiminde de Kur’ân’la son verirlerdi. Bu sırada hazır bulunanlar hürmetle dinler, huşû ile tefekkür ederlerdi.
Dinlenmeyen yerlerde Kur’an’ı sesli okumak mekruh sayılmıştır. Zaten sesli okunan Kur’ân’ı hiç olmazsa bir kişinin dinlemesi farzdır. Diğerleri mes’uliyetten ancak böyle kurtulurlar."
Vesselâm…
kerahet, Toplu taşıma araçlarında Kur'an okunabilir mi?, cünüp, hayızlı, felaket, Mürîdin fıkhı mürşidinin amelidir,