Kadir Gecesi
Selamün aleykum hocam;
İmam-ı Şa’ranî Hazretleri Kadir Gecesi’ni tespit eden bir yöntem bulmuş ve bu yöntem ile 30 yıl Kadir Gecesini ihya etmişler. Hocam benim sorum, Ramazan-ı Şerif Cuma günü girerse bu mübareğin hesabına göre Kadir Gecesi 16'yı 17'ye bağlayan gece oluyor. Peki Peygamberimiz (s.a.v.) bir hadisinde, "Kadir Gecesini Ramazanı Şerifin son on günün de arayınız" diyor.. Benim kafam burada biraz karıştı. Bu konuyu aydınlatabilir misiniz? Teşekkür ederim, hayırlı hizmetler.
Ve aleyküm selam kardeşim; sizlere de hayırlı hizmetler diliyorum.
Öncelikle şunu bilmemiz lazım; Kadir gecesiyle ilgili hadisler, sadece son on gününde aramamızı isteyen hadislerden ibaret değildir. Nitekim İbn Ömer’den (r.anhumâ) gelen bir rivayet şöyledir: "Rasûlullah’a (s.a.v.),
“- Kadir gecesi (Ramazan'ın neresinde?) diye sorulmuştu.
"- O, Ramazan'ın tamamında!" diye cevap verdi." [Ebu Dâvud, Sünen, Salât, 324, Hadis no: 1387]
Takdir edersiniz ki, “bin aydan daha hayırlı” olduğu belirtilen Kadir gecesinin yılın hangi gününe tesâdüf ettiğini bilmek, hemen her Müslüman tarafından en çok arzu edilen bir husustur. Onun içindir ki Rasûlullah Efendimize (s.a.v.) sıkça sorulmuş, o da muhtelif açıklamalarda bulunmuştur. Şöyle ki:
‘Ramazan ayının içinde’, ‘tek gecelerinde’ ve ‘bilhassa son on gününde’ olabileceğine dair rivayetler vardır.
Ancak hangi günde olacağına dair gelen rivayetler o kadar farklı ve o kadar çoktur ki; ümmet, bunlardan hareketle, İbn Hacer'in (rh.) belirttiği üzere bâzısı bâtıl, 40'tan fazla görüş ileri sürmüştür… Bu görüşlerden birine göre Kadir gecesi Ramazan'da değil, yılın herhangi bir gecesindedir. Bâtıl olduğu belirtilen bir diğer görüşe göre de, bu gece bir kereye mahsustur: Kur'ân'ın indiği gecedir, bir daha aranmamalıdır.
Şu halde, sizin sorunuzu ve yukarıdaki rivayeti bu çerçevede değerlendirmek daha uygundur. Buna göre, Kadir gecesi, Ramazan ayının herhangi bir gecesinde olabilir, ama Ramazan ayındadır. Hattâ Aliyyü'l-Kârî (rh.), bu hadise dayanarak demiştir ki: "Faraza bir kimse Ramazan ortalarında veya daha önce, hanımına: "Sen Kadir gecesinde boşsun" diyecek olsa, müteâkib senenin Ramazan ayı gelinceye kadar hanımı boş olmaz. Bu durumda talâk, yeni Ramazan'da, o sözü sarfetmiş olduğu günde vukua gelir.
***
Yine İbn Ömer’den (r.anhümâ) bir başka rivayetse şöyledir: Rasûlullah’ın (s.a.v.) ashabından bazılarına (radıyallahu anhüm), rüyalarında, Kadir gecesinin Ramazan'ın son yedisinde olduğu gösterildi. Rüyaları kendisine anlatılınca Efendimiz (s.a.v.), "Görüyorum ki, rüyanız son yediye tetâbuk etmektedir. Öyleyse, Kadir gecesini aramak isteyen son yedide arasın" buyurdu." [Buhârî, Sahih,Teheccüd 21, Leyletü'l-Kadr 2; Müslim, Sahih, Sıyâm 205, Hadis no:1165; Muvatta, İ'tikâf 14, 1, 321]
***
Buhârî'nin Hz. Aişe'den (r.anha) kaydettiği bir rivayette, Rasûlullah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: "Kadir gecesini, Ramazan'ın son onunda arayın". [Buhârî, Sahih, Leyletü'l-Kadr 3; Tirmizî, Sünen, Savm 72, Hadis no: 792]
***
Ebû Saîd (r.a.) anlatıyor: "Rasûlullah (s.a.v.) buyurdular ki: "Kadir gecesi bana (bugün rüyamda) gösterildi, (şu anda hangisi olduğunu unuttum). O gecenin sabahında kendimi su ve toprak içinde secde eder buldum." Derken hava bozdu, yağmur başladı. Zaten mescid çardak şeklindeydi (üstü ağaç dallarıyla örtülü idi). Rasûlullah'ın (s.a.v.) burnu (alnı) üzerinde ve burun yumuşaklarında su ve toprak bulaşığını gördüm. O gün Ramazan'ın yirmi birinci sabahıydı." [Buhârî, Sahih, Leyletü'l-Kadr 1, 13; Müslim, Sahih, Sıyâm 215, Hadis no: 1165; Ebu Davud, Sünen, Salat 320, Hadis no: 1382-1383, veya Ramazan 3; İbn Mâce, Sünen, Savm, 56, Hadis no: 1766; Muvatta, İ'tikâf 9, 1, 319]
***
Zirr İbnu Hubeyş (r.a.) anlatıyor: "Ubey İbnu Ka'b’a (r.a.) dedim ki, "İbn Mes'ud (r.a.), "Bütün sene geceleri kalkan kimse Kadir gecesine tesadüf edebilir diyormuş (ne dersiniz?)." Bana şu cevabı verdi: "Kendisinden başka ilâh olmayan Zât-ı Zû’l-Celâl'e yemin olsun, Kadir gecesi Ramazan ayındadır. Ve o gece, Rasûlullah’ın (s.a.v.) bize kalkmamızı emrettiği gecedir; o da yirmi yedinci gecedir. Bunun emâresi, o gecenin sabahında güneşin beyaz ve ışınsız olarak doğmasıdır." [Müslim, Sahih, Müsâfirîn 179, Hadis no: 762]
Tabii ki naklettiğimiz bu rivayetlere benzer başka rivayetler de mevcuttur. Biz formatımız gereği hulasa etmeye çalıştık.
***
Velhasıl; Kadir gecesi Ramazan ayı içerisindedir, ama hangi gece olduğu belirtilmemiştir. Varis-i Rasûl Sahib-i zaman Üstazımız Süleyman Hilmi Tunahan (k.s.) hazretlerinin Türkçemizdeki “Her geleni Hızır, her geceyi Kadir bil” tabiriyle anlattıkları üzere, bütün geceleri, bahusus Ramazan ayının gecelerini ihya etmemiz, dolayısiyle istifade ve istifazayı azami dereceye çıkartabilmemiz için gizlenmiştir. Bunun hikmetini böyle açıklamışlardır.
Bununla birlikte, zaafiyetimizi bilen ve bu durumumuzu nazar-ı dikkate alan bazı Allah dostları (kaddesallahu esrarahum), müşahede ve keşifleriyle elde ettikleri bilgileri bizlere de haber vermişler... Mesela sizin de belirttiğiniz gibi Abdülvehhab-i Şa’ranî (k.s.) hazretleri… Onun tesbitlerinden de anlıyoruz ki; Kadir gecesi Ramazan ayı içerisinde olmakla beraber, her sene aynı günün gecesine denk gelmiyor. Mübarek ayın girdiği güne göre farklılık arz ediyor.
Kadir gecesi, bin aydan daha hayırlı, O Ramazan'ın tamamında, ‘Ramazan ayının içinde’, ‘tek gecelerinde’ ‘bilhassa son on gününde’ İmam-ı Şa’ranî, Her geleni Hızır, her geceyi Kadir bil,