Evde hayvan besleme
evde hayvan beslemekde bir beis var mıdır?
Sorunun cevabı beslenecek hayvana göre değişir. Mesela evde kedi beslemek caizdir, bir sakıncası yoktur. Hatta bazı durumlarda gerekli bile olabilir.
Hz. Aişe (r.anha) validemiz anlatıyor: “Rasûlullah (s.a.v.), "Kedi necis değildir, o sizi(in etrafınızda) çokça dolaşan birisidir" buyurmuştu. Ben ayrıca Rasûlullah’ın (s.a.v.) kedinin artığıyla abdest aldığını gördüm." [Ebu Davud, Taharet 38] Kediyle ilgili daha başka hadisler de mevcuttur. Merak edenler kaynaklara müracaat edebilrler.
***
Köpek ise başka maksatlarla ve bugünkü gibi evin içinde değil dışında beslenir.
‘İçinde köpek bulunan eve rahmet meleklerinin girmeyeceği, ev sahibinden her gün bazı sevapların azalacağı, ancak av, sürü ve bekçilik gibi ihtiyaçlar için köpek beslemenin caiz olduğu’ gibi hadis-i şerifler vardır. Ayrıca salya ve tüyleri her tarafa bulaşacağından ibadetlerimize ve sağlığımıza zarar verme ihtimali de vardır. Bu sebeple ihtiyaç yoksa, evin dışında da olsa köpek bulundurmak doğru değildir. İhtiyaç yokken köpek beslemek haram değildir, fakat hafif mekruhtur. Fıkıh lisanında buna “tenzihî mekruh” denilir.
Resûl-i Ekrem (s.a.v.) Efendimiz şöyle buyuruyor: "Av, tarla, bahçe, sürü köpekleri müstesna olmak üzere köpek besleyen kimsenin sevabından her gün bir miktar eksilir." [Buhari, Sahih, Zebaih, 6; Müslim, Sahih, Müsakat, 46, 50, 56-58]
Köpek bulunan eve melek girmediğini bildiren hadisler de göz önünde bulundurulduğunda, koruma ve avlanma gibi bir ihtiyaç bulunmadan evlerde köpek beslemek İslâm’da menedilmiştir.
İçinde köpek bulunan eve meleklerin girmemelerinin sebebi onların pis kokmaları, pislik yemeleridir. Bundan dolayı gereksiz yere köpek edinen kimse evine melek girmekten mahrum bırakılmak suretiyle cezalandırılmıştır. [Nevevî, Şerhu'l-Müslim, Kahire, 1347-49/1929-30, XIV, 84; Aynî, Umdetü'l-Kârî, Kahire 1348, XV, 139]
Hanefilerde esah olan, köpeğin bizatihi necis olmadığıdır; zira korunma ve avlanmada ondan yararlanılmaktadır.
Yalnız, köpeğin ağız suyu veya salyası ve tersi necistir. Vücudunun diğer yerleri buna kıyas edilmez. Ağzını kaba sokarsa kab yedi defa yıkanır. Rasûlullah (s.a.v.), “Köpek sizden birinin kabından içerse, onu yedi defa yıkasın” buyurmuşlardır. [Müslim ve Tirmizî Ebu Hüreyre’den (r.a.) rivayet etmişlerdir]
***
Kafeste kuş beslemekte -özellikle çocuklar için- bir beis yoktur.
Hişam İbni Urve Abdullah ibni Zübeyr'den (r.anhuma) rivayet edildiğine göre, şöyle demiştir: “İbni Zübeyr Mekke'de idi ve Rasûlullah’ın (s.a.v.) ashabı kafeslerde kuş taşırlardı.” [Mîzânü'l-İ’tidâl, 4, 301-302. H. No: 9233; Buhari, Edeb-ül Müfred, (Ahlak Hadisleri), Sönmez Neşriyat, 1, 396]
Bu rivayetten anlaşılıyor ki, kuşların suyunu ve yemini vermek suretiyle onları kafeslerde beslemek, onlara merhamet etmeye aykırı değildir. Hayvanların ihtiyaçlarını karşılamak şartı ile onları kafeslerde beslemekte bir beis yoktur. [Buhari, a.g.e.. 1, 396]
Hz. Enes'den (r.a.) rivayet edildiğine göre, şöyle demiştir:
“Rasûlullah (s.a.v.) eve girdi de (yanımda, benim anadan kardeşim olan) Ebu Talha'nın oğlunu gördü. Bu çocuğa Ebu Ümeyr denirdi. Bu çocuğun (daha önce) bir serçeciği vardı ki, onunla oynardı. (Sonra bu serçe ölmüştü). Rasûl-i Ekrem (s.a.v.) çocuğa şöyle dedi:
“- Ey Ebu Ümeyr! Serçecik ne oldu, yahud serçecik nerede?” [Buhârî, Sahih, Kitabü'1-Edeb, Bâb: 18, 112; Müslim, Sahih, Kitabü'1-Adab, Hadîs no: 30]
Bu hadîs-i şerîf de, kafeste kuş beslemenin yasak olmadığını beyan içindir. Kuş kafeste canlı bulunduğu zamanlarda Peygamber Efendimiz çocuğa iltifat eder ve onu okşardı. Böyle kuşun kafeste bulunmasına rıza göstermeleri, işin mubah olmasına delâlet eder.
Ebu Davud ise bu hadîs-i şerifi, çocuğu olmayan kimsenin çocuğu varmış gibi künyelenebileceğine şahid göstermektedir. Zira ‘Ebu Umeyr’ bir künyedir, ‘Ömerciğin Babası’ demektir. Süt çağında olan ve çocuğu bulunamayacak olan bir kimseye böyle bir künye ile hitap etmenin caiz olduğu anlaşılmaktadır. Ebu Umeyr künyesindeki bu çocuğun adı Zeyd'dir. O halde bu hadîs-i şeriften şu hükümler çıkmaktadır:
1- Çocuklarla lâtife etmek sünnettir.
2- Kuşları kafeste beslemek mubahtır.
3- Çocuğu olmayanın künyelendirilmesİ caizdir. [Buhari, Edeb-ül Müfred, (Ahlak Hadisleri), Sönmez Neşriyat, 1, 397]
Fakat burada dikkat edilmesi gereken bir husus vardır:
Kuş sevgisi, merakı, hobisi günümüzün-zamanımızın büyük bir kısmını almamalı… İbadet-tâat ve hizmetlerimize engel olmamalı… Bizi asıl kulluk vazifelerimizden alıkoymamalı… İşi mâlâyaniyata, yani boş-lüzumsuz ve faydasız meşguliyete götürmemelidir.
Bu hususta daha fazla bilgi ayrıca için bkz. http://www.mollacami.net/soru-ve-cevaplar-82.html
***
Akvaryumda beslenen balıklar için de aynı şeyler geçerlidir. Birbirinden güzel balıkların yüzüşlerini seyretmek, insana birçok mânâları hatırlatacak, pek çok ders ve ibrete vesile olacaktır. Balıkların dışındaki diğer deniz hayvanları da aynı kategoriye, aynı hükme tâbidir.
köpek, kedi, kuş, balık, evde hayvan beslemekde bir beis var mıdır, Ebu Ümeyr, Serçecik,