Ayna
aynaya karşı namaz kılmak caiz mi?kılınmazsa neden kılınmaz?aynaya bakılmaz diye birşey var mı?
Caiz, fakat mekruhtur; huzû ve huşûa mânidir. Aynaya karşı namaza durmamaya dikkat edilmelidir.
Namazda mekruh sayılan durumlar-davranışlar, her ne kadar namazı bozmasa da, namazın ruhu hükmünde olan mânevî haz ve zevkine gölge düşürür, sevabını azaltır veya yok eder. Bunun göz önünde bulundurulmasında fayda vardır.
Namazda mekruh olan pekçok haller vardır. Bunlar fıkıh kitaplarımızda genişçe anlatılmıştır, oralardan bakıp öğrenilebilir. Fakat mekruh olan her hale/her maddeye her kitapta rastlamak mümkün olmaz. Sözü edilen mesele yani ‘aynaya karşı namaz kılma’ durumu da bunlardan birisidir. [Geniş bilgi için bkz. Bilmen, Ö.N., Büyük İslam İlmihali, Namazın Mekruhları bahsi, Mehmed Zihni Efendi, Nimet-i İslâm, aynı bahis]
Bu hususta umumi bir kaide vardır: Namazdaki huzî ve huşûa, manevi huzur ve sükûna zarar veren, yani namaza duran insanın dikkatini dağıtan, kendisini bütünüyle namaza vermesine engel olan şeyler mekruh sınıfına girer.
Cami ve mescit dışında namaz kılınan yerlerde, namaza durulduğunda, insanın karşısına gelen ayna ve vitrin gibi şeyler ve birtakım manzaralar dikkatimizi dağıtıyor, bizi kendisiyle meşgul ediyor ve dolayısıyla namazdaki huşûa zarar veriyorsa, ki genelde verir; şüphesiz bu hal de mekruh sınıfına girer. Bu durum, namazın mekruhları arasında sayılan, ‘arada bir perde bulunmaksızın insan yüzüne doğru namaz kılma’ya benzer. Ancak karşıda bulunan ayna, vitrin ve manzara ilgimizi çekmiyor, ona gözümüz kaymıyor, dikkatimizi dağıtmıyorsa, bir beis olmaz.
***
Namaz dışında aynaya bakmanın bir mahzuru olmadığı gibi, bu fiil ayrıca sünnetir. Rasûlullah Efendimiz (s.a.v.) kapısı çalındığında, önce küp içinde suya akseden mübarek yüzlerine bakar, saçını-sakalını, üstünü-başını, sarığını düzeltir, gelen misafire kapıyı ondan sonra açarlardı. Demek ki aynaya bakmak ayrıca sünnettir.
***
“Allah güzeldir, güzel ve tertipli kullarını sever” [Müslim, Sahih, İman, 147; İbn Mâce, Sünen, Dua, 10] buyuran Efendimiz (s.a.v.), üstüne-başına çok dikkat ederdi. Yamalı elbise giydiği olurdu ama, asla kirli ve yırtık dolaşmazdı.
Hele misafir kabul edeceği zamanlar giyimine itina gösterirdi.
Misafirler kapı önünden selâm verirlerdi. Böylece kendisini ziyarete geldiklerini duyurmuş olurlardı.
Peygamberimiz Hz. Muhammed Mustafa (.s.a.v.) verilen selâmı alır, gelenleri kabul edip edemeyeceğini bildirirdi.
Günlerden bir gün dışardan bir selâm sesi geldi:
- Selâmün aleyküm!..
Efendimiz (s.a.v.) hemen yerinden kalktı.
- Ve aleyküm selâm, diye karşılık verdi.
Yine ziyaretçiler gelmişti. Onları karşılayacaktı. Ama kapıyı açmadan önce daima yaptığı şeyi yaptı.
Evin bir köşesinde içi su dolu bir küp dururdu. Ayna olmadığından, Efendimiz (s.a.v.) küpün içindeki durgun suya bakıp yüzünü görürdü. Sakalının dağınık olup olmadığına, sarığının düzgün sarılıp sarılmadığına bakardı.
Yine küpe yaklaşıp bakmaya başladı. Parmaklarıyla mübarek sakalını taradı. Sarığını düzeltti. Üstüne iyice bir çeki düzen verdi.
Hz. Âişe (r.anha) validemiz bir köşeden O'nu seyrediyordu… Tuhafına gitmişti… Koskoca bir Peygamber, ziyaretçi karşısına çıkmak için niye hazırlanıyordu sanki?!
Dayanamayarak sordu:
- Yâ Rasûlullah! Sen de mi misafir kabul etmek için böyle hazırlanıyorsun?
Efendimizin cevabı şu oldu:
- Evet ya Âişe, gördüğün gibi saçımı-sakalımı, üstümü-başımı düzeltiyorum. Çünkü gelenlere kılıksız görünmek istemiyorum. Allah güzeldir, güzel ve tertipli kullarını sever.
Rasûl-i Ekrem Efendimizin (s.a.v.) bütün davranışları bize örnek olmalı değil mi? Öyleyse kirli, düzensiz, dağınık olmaktan sakınalım. Her zaman tertipli olalım. Hayatımızın her safhasında rabıtalı olalım. “Rabıtalı adam” demek, düzenli-tertipli insan demektir. Elbiselerimiz yamalı olabilir. Bu ayıp değildir. Ayıp olan düzensizlik, yırtıktıktır, kirliliktir. Bunu asla unutmayalım.
mekruh, huzû, ayna, vitrin, huşûa, mânevî haz ve zevk, perde. ‘aynaya karşı namaz kılma’,