Namazlara niyet
selamun aleykum, [ ismim saklı kalsın lütfen ]
ben vakit namazlarıma "niyet ettim Allah rızası için şu vaktin sünnetini kılmaya ", nafile namazlar içinse sadece "niyet ettim Allah rızası için namaz kılmaya" diye niyet ediyorum ve kalbimden geçiriyor, ayrıca dil ile söylemiyorum.
yanlış mı yapıyorum? yanlışsa doğrusu nasıl olmalı?
Ve aleykum selâm…
Namazın sahih yani geçerli olması için “niyet”in gerekli olduğunda İslâm âlimleri it¬tifak etmişlerdir. Ancak çoğunluk niyet’i namazın sıhhat “şart”ı sayarken, Şâfiîler ve bazı Mâlikîler “rükün”den sayarlar. Meselenin özü; niyetsiz namaz olmaz.
Rükün ve şart ne demektir, aralarındaki nüans nedir?
Rükün; kelime olarak lûgatte, bir şeyi oluşturan asıl parçalardan her biri; direk, dayanak, maddî ve mânevî destek manalarınadır. Fkıh ıstılâhında ise rükün, bir ibadet veya muamelenin varlığı kendisine bağlı bulunan ve onun esas unsur ve parçalarını teşkil eden temeller demektir. Cem’îsi/çoğulu "erkân" ve "erkün" gelir. İbadet ve muâmelelerde, müterâdif lafızlar olarak bazen "rükn"ün yerine "şart", şart yerine de rükün kullanılır. Şart da esasen; varlığı kendisinin varlığına bağlı bulunan, fakat onun gerçek varlığından ve mahiyetinden ayrı olan şey demektir. Namazın şartlarında olduğu gibi…
Bilindiği üzere Namazın şartları 6’dır:
l. Hadesten taharet, yani hükmî pislikten temizlik.
2. Necasetten taharet, yani hakiki pislikten temizlik.
3. Setr-i avret: Avret sayılan bölgeleri örtmek.
4. İstikbâl-i Kıble. Namazı Kıble’ye yönelerek/dönerek kılmak.
5. Vakit: Her namazı kendi vaktinde kılmak.
6. Niyet: Yani kıldığı namazın hangi namaz olduğunu bilmek ve Allah rızası için o namazı kılmayı dilemek, kalben niyetlenmek.
Namazın rükünleri de gene şartları gibi 6’dır:
1. İftitah Tekbiri: Namaza başlarken tekbir almak.
2. Kıyam: Farz namazlarda ayakta durmak, oturarak kılmamak. (Nâfile namazlar oturarak kılınabilir.)
3. Kıraat: Namazda ayakta iken bir miktar Kur'an okumak.
4. Rükû': Namazda eller diz kapağına erişecek kadar belden eğilmek, baş ile sırt düz olacak şekilde bulunmak.
5. Sücûd: Rükû'dan sonra iki ayağının parmak uçları, dizler ve ellerle beraber alnı, burnu yere koymak.
6. Ka'de-i Ahîre: Namazın sonunda "et-Tehiyyâtü lillâhi…" okuyacak kadar oturmaktır.
Bir başka tasnif ve tarifle, bu her iki gruba topluca “namazın farzları” da denir. Namazın dışındaki farzlarına “şart”, içindeki farzlarına ise “rükün” tabir edilir.
***
Namazlara niyetin usûl ve adâbına gelince…
Niyetin kalp ile yapılması esastır, dil ile söylenmesi şart değildir, hatta bid’attir. Yaptığınız yanlış değil, doğrudur. Bkz. http://www.mollacami.net/soru-ve-cevaplar-57.html
http://www.mollacami.net/soru-ve-cevaplar-361.html
Hanefî mezhebine göre, farz namazlar, vitir namazı, adak namazı ve bayram namazları için niyette belirleme şarttır. Meselâ “bugünkü sabah namazına” diye niyet edilir. Fakat vakit içerisinde, o vaktin hangi vakit olduğunu bil¬mek kaydıyla “bu vaktin farzını kılmaya” diye niyet edilmesi de yeterlidir. Cuma namazında ise, vaktin namazına niyet etmek yeterli olmaz; çünkü vakit cuma vakti değil, öğle namazının vaktidir.
Beş vaktin sünnetleri de nâfile sınıfına dahildirler. Nâfile namazlar için “falanca namazın ilk sünnetini veya son sünnetini kılmaya niyet ettim” diye niyet edilir. Bununla birlikte, ister müekked isterse gayr-i müekked olsun nâfile namazlarda, “falanca namazın sünnetini” diye bir belirleme yapmak şart değildir; sadece namaz kılmaya niyet edilmesi yeterlidir, fakat belirleme yapılması daha iyi olur. Özellikle teravih namazı kılarken, “teravih namazına” veya “vaktin sünnetine” diye niyet edilmesi daha ihtiyatlı bir tutum olur.
Namazlara niyet, bid'at, sahih, erkân, kalb, şart, rükün, müterâdif, dil, Namazlara niyetin usûl ve adâbı,